Główna treść strony.

Dziennik Młodego Podróżnika - Japonia

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

Co powiecie na wspólną wyprawę do Kraju Kwitnącej Wiśni? Może w kulturze japońskiej znajdziecie coś dla siebie? Przeczytajcie ciekawostki, które dla Was przygotowaliśmy i spróbujcie wykonać zadania. Może coś Was w sztuce japońskiej zachwyci?

Jeżeli spodoba Wam się nasza wspólna podróż, to zachęcamy do dokumentacji fotograficznej i umieszczania zdjęć w komentarzach na naszym profilu FB lub nadsyłania ich na adres centrum@centrumzamenhofa.pl

Wydarzenie towarzyszy wystawie MAPY

Tydzień IV (27.07-2.08): JAPONIA

stolica – Tokio; język – japoński; liczba mieszkańców – 126,9 miliona; powierzchnia – 377 915 km²

PONIEDZIAŁEK
Karesansui (jap. ogród suchego krajobrazu) znany jest także jako japoński ogród zen. Sposób tworzenia takiego ogrodu narodził się prawdopodobnie w XIV wieku, a jego komponowaniem zajmowali się głównie mnisi zen. Suche płaskie krajobrazy były pozbawione roślinności, strumyczków i tradycyjnych alejek, a za główny budulec służyły drzewa, mchy, skały i drobny żwir. Wodę symbolizował zagrabiony piasek, z którego – niczym wyspy na oceanie – wystawały głazy. Każdy element był precyzyjnie dobrany, aby z pozostałymi cząstkami tworzyć harmonijną, zbalansowaną kolorystycznie całość.

Karesansui wpływają podobno zarówno na podświadomość twórcy, jak i patrzącego. Obserwując specyficzny krajobraz, w którym nie widać zmieniających się pór roku (jak np. w tradycyjnym ogrodzie), można doświadczyć wieczności, nieprzemijalności.
Jeden z najsłynniejszych ogrodów znajduje się przy świątyni Ryoan-ji, czyli Świątyni Uspokojonego Smoka w Kioto. Miniaturowa wersja japońskiego ogrodu to bonseki, czyli „krajobraz na tacy”. 

ZADANIE: Spróbuj wykonać bonseki. Tacę możesz zastąpić dużym, płaskim talerzem. Na spacerze zbierz potrzebne składniki. Zrób zdjęcie i podziel się z nami efektami swojej pracy!

 

WTOREK
Origami to sztuka składania papieru. Klasyczne origami wykonywane jest bez cięcia papieru, bez użycia kleju czy dodatkowych zdobień. Choć sztuka ta powstała w Chinach, to rozwinęła się w Japonii i dlatego dziś uważana jest za jedną z japońskich tradycji. Początkowo origami wykorzystywano przede wszystkim w ceremoniach religijnych, jednak dzięki rozwojowi papiernictwa (XVII w.), papier dobrej jakości był łatwo dostępny. Spowodowało to rozwój origami jako sztuki. W drugiej połowie XIX w. sztuki składania papieru zaczęto uczyć w szkołach podstawowych, dzięki czemu dzieci uczyły się przy okazji podstaw geometrii. Origami rozwija też wyobraźnię, uczy cierpliwości i staranności. Jednym z pierwszych niereligijnych zastosowań origami było noshi – papier złożony w kształt klina dodawany do prezentu i symbolizujący szczęście.

W XX wieku orgiami stało się popularne na całym świecie. W wielu krajach, w tym w Polsce, istnieją kluby fanów origami. W Krakowie papierowe figurki można też podziwiać w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”.

ZADANIE: Wykonaj żurawia w technice origami. Jeśli wyda Ci się za trudny, spróbuj stworzyć psa. Zrób zdjęcie i wyślij do nas.

 

ŚRODA
Nō-men to maska teatralna i jeden z charakterystycznych elementów tradycyjnego teatru japońskiego nō. Maski określają typ głównego bohatera, informują o jego płci, wieku, pozycji społecznej i nastroju, przedstawienie to jest nieco stereotypowe i jednocześnie odrealnione. Maski w tradycyjnym teatrze nō odzwierciedlają emocje takie jak gniew, smutek czy radość. Aktor, odpowiednio przechylając głowę, wykorzystując grę światła i cienia, może te emocje ożywić. Początkowo używano masek przede wszystkim w kulcie religijnym, z czasem zostały wprowadzone do sztuki teatralnej, aby wzmocnić piękno, ukryć „nieatrakcyjność” aktorów. Maski japońskie to prawdziwe dzieła sztuki, tworzenie ich to często tradycja rodzinna. 

ZADANIE: Wykonaj z papieru maskę przedstawiającą radość. Zrób selfie w masce i wyślij do nas.

 

CZWARTEK
Ikebana, w rozumieniu zachodniego świata, to japońska sztuka układania kwiatów. Wyjaśnienie to nie oddaje jednak charakteru tej japońskiej tradycji, łączącej w sobie estetyczną wrażliwość, wiedzę przyrodniczą i poszukiwanie łączności z mistycyzmem poprzez obcowanie z naturą.

Ikebana charakteryzuje się harmonią linearnych konstrukcji, koloru, rytmu. Na kompozycję nie składają się wyłącznie kwiaty, ale też łodygi, liście, naczynie. Cały układ opiera się na trzech punktach, symbolizujących niebo, ziemię i ludzkość. Ważny jest tu sam proces twórczy, będący formą medytacji. Początki tej sztuki sięgają XIV wieku, wywodzą się z kompozycji kwiatowych układanych w świątyniach Buddy. Istnieje wiele stylów i szkół ikebany, sztuka układania kwiatów jest też wykładana w szkołach i na uniwersytetach.

ZADANIE: Inspirując się sztuką ikebany, spróbuj stworzyć własną kompozycję kwiatową. Możesz do tego celu użyć kwiatów i roślin zebranych podczas spaceru. 

 

PIĄTEK
Ryż jest podstawowym składnikiem kuchni japońskiej i dań serwowanych na śniadanie, obiad i kolację. „Gohan desu yo”, czyli zaproszenie do jedzenia, znaczy dosłownie: „podano ryż”. Są różne odmiany ryżu, najbardziej popularny w Japonii to tzw. japonica o okrągłych, krótkich, lepkich i połyskliwych ziarenkach. Ryż uprawiany jest na polach całej Japonii, ich widok stał się turystyczną atrakcją – wiosną, pola tarasowe pokryte częściowo taflą wody, cieszą się wielką popularnością.

Japończycy przywiązują bardzo dużą wagę do przyrządzania dań oraz ich spożywania. Ryż przygotowywany jest według pewnych zasad, m.in. przed gotowaniem należy go płukać pod bieżącą wodą do momentu, aż woda przestanie być mętna. Gotuje się go przez ok. 20 minut w proporcji 1,25 szklanki wody na 1 szklankę ryżu na średnim ogniu i pod przykryciem. Po ugotowaniu należy pozostawić ryż pod przykryciem na kolejne 10 minut. Japończycy stworzyli nawet suihanki, specjalny robot kuchenny przeznaczony tylko do gotowania ryżu!

ZADANIE: Wyzwanie dla cierpliwych i wytrwałych: ugotuj danie z ryżem i spróbuj je zjeść przy użyciu pałeczek. Powodzenia!

 

SOBOTA
Manga to japoński komiks, ale też obrazek, rysunek czy karyktaura. Sztuka ta wywodzi się z ozdobnych rycin, a nazwa stylu – od japońskiego malarza Hokusai Kotsushika, który tworzył barwne drzeworyty. W 1814 roku wydał on album z ilustracjami i szkicami, nazwany mangą, czyli „pospiesznie narysowanymi szkicami”. Popularne amerykańskie komiksy, które pojawiły się w Japonii na przełomie XIX i XX wieku, szybko zostały zaadaptowane do lokalnej sztuki. Tradycyjna manga jest zapisywana od prawej do lewej strony. Powstają różne mangi, w zależności od grupy odbiorców. Inne rysowane są dla dziewcząt, a inne dla chłopców. Zdarza się też, że czytelnicy, za sprawą publikowanych w internecie ankiet realnie wpływają na fabułę mangi.


Mangi publikowane są zwykle w regularnie ukazujących się magazynach. Ich twórcy, zwani potocznie mangakami, często korzystają z pomocy asystentów wykonujących rysunki. Manga często opowiada o tematach trudnych, drażliwych społecznie, tabu. Jej bohaterowie mają charakterystyczne, nienaturalnie wielkie oczy. Film animowany stworzony na bazie mangi to anime. 

ZADANIE: Spróbuj narysować swoją rodzinę w stylu mangi. Pokażesz nam efekty?

 

NIEDZIELA
Haiku to bardzo krótki utwór poetycki, składający się z 17 sylab, rozpisanych na wersy 5-7-5. W japońskim haiku to tylko jedna linijka, znany nam podział na trzy wersy występuje w innych językach. Zdarza się, że poeci, którzy nie tworzą w języku japońskim, nie zachowują podziału na trzy wersy, ale za to zachowują ducha tej sztuki, używając prostego i jednoznacznego języka, który opisuje krótki moment, ulotną chwilę.

Dawniej haiku stanowiło część rozbudowanego utworu, jej pierwszy, wprowadzający wers, miał żartobliwy charakter. W XVII wieku ten rodzaj poezji był popularną rozrywką na dworach japońskich. Zabawa polegała na wspólnym układaniu wierszy, wers wyjściowy komponowała osoba najbardziej poważana w towarzystwie, pozostali uczestnicy układali kolejne. Taki utwór był zapisywany. Za prekursora haiku uznaje się Matsuo Bashō, który zapisując na bieżąco swoje wiersze, ograniczał się tylko do pierwszego wersu. Po pewnym czasie doszedł do wniosku, że ten pierwszy wers może tworzyć samodzielną formę poetycką. Pierwsze haiku były lekkie i żartobliwe, z czasem jednak żart został zastąpiony opisem wzruszenia, impresją, kontemplacją przyrody. 

ZADANIE: Spróbuj stworzyć haiku o lecie. Wyślij do nas swój utwór!